Wie houdt er niet van een salade caprese, dat simpele gerecht met tomaat, mozzarella, olijfolie en verse basilicum. Om maar te zwijgen van pesto, dat je in een vijzel of keukenmachine in een mum van tijd klaarmaakt. Niet verwonderlijk dat de beste gerechten met basilicum tegenwoordig uit Italië komen. Basilicum komt oorspronkelijk uit Centraal-Afrika en Zuidoost-Azië. De oude Grieken wisten er even goed raad mee. Daar werd het ‘basileus’ of wel ‘koningskruid’ genoemd.

Plantkenmerken
Basilicum is eigenlijk een vaste plant. In onze koude wintermaanden sterft de plant af, tenzij je een kas hebt of de plant binnenshuis bewaart. De plant die tot de lipbloemigen en muntfamilie hoort, wordt opgekweekt middels stekken of zaaien. Zodra de zon in de lente aan kracht wint, kan deze buiten overleven. Eerst verschijnen de bladeren, later de bloemen, die daarna zaad schieten.
Afhankelijk van de soort plant, verschillen de bladeren qua vorm en kleur sterk van elkaar: van rond en groot naar klein en puntig, en van groen naar rood en zelfs paars. Dit jaar hebben we diverse soorten basilicum op de tuin om te plukken voor eigen gebruik.

Thaise basilicum heeft een zoete basilicumsmaak met een vleugje anijs. De plant herken je aan de donkerpaarse stengel en mooie roze-lila bloemen

Citroen basilicum heeft een uitgesproken citroenachtige smaak en herken je aan het heldergoene  stevige blad met een gladde structuur. Past daarom goed bij salades.

Limoen basilicum, een uit Thailand afkomstige basilicum met limoensmaak. Ideaal om azijn en olie mee te aromatiseren

Holy basil (tulsi) komt oorspronkelijk uit India.  Het blad is lichtgroen, licht gekarteld en een beetje harig en de plant heeft kleine paarse bloemetjes. De smaak doet heel licht denken aan nootmuskaat en kruidnagel.

Voedingswaarde
Basilicum staat onder meer bekend om zijn antioxidanten, antibacteriële- en antivirale werking, krampwerende- en stress verlichtende eigenschappen.
Het bevat de vitamines A, B2 en B11, C en K. En verder mineralen als natrium, kalium, calcium, fosfor, ijzer, magnesium en mangaan. De volksgeneeskunde schrijft een waslijst aan helende eigenschappen aan basilicum toe.

Plukken en bewaren
Je knipt een paar takjes af boven een bladoksel; zo kan de plant opnieuw uitlopen en vertakken. Doe deze zo snel mogelijk in een zakje of doosje. In de koelkast kun je het kruid, gewikkeld in vochtig keukenpapier, een paar dagen bewaren. Zowel de bladeren, de jonge takjes en zelfs de bloemen zijn eetbaar. De gescheurde blaadjes voeg je op het laatst aan een gerecht toe, dus niet meekoken of bakken. De etherische olie in basilicum vervluchtigt snel; daarom is drogen niet aan te raden.

Gebruik
Het gebruik van basilicum is eindeloos: als thee (goed voor je luchtwegen), in een pesto, in een tomatensalade, over de pizza of pasta.