Wie houdt er niet van een salade caprese, dat simpele gerecht met tomaat, mozzarella, olijfolie en verse basilicum. Om maar te zwijgen van pesto, dat je in een vijzel of keukenmachine in een mum van tijd klaarmaakt. Niet verwonderlijk dat de beste gerechten met basilicum tegenwoordig uit Italië komen. Basilicum komt oorspronkelijk uit Centraal-Afrika en Zuidoost-Azië. De oude Grieken wisten er even goed raad mee. Daar werd het ‘basileus’ of wel ‘koningskruid’ genoemd.

Plantkenmerken
Basilicum is eigenlijk een vaste plant. In onze koude wintermaanden sterft de plant af, tenzij je een kas hebt of de plant binnenshuis bewaart. De plant die tot de lipbloemigen en muntfamilie hoort, wordt opgekweekt middels stekken of zaaien. Zodra de zon in de lente aan kracht wint, kan deze buiten overleven. Eerst verschijnen de bladeren, later de bloemen, die daarna zaad schieten.
Afhankelijk van de soort plant, verschillen de bladeren qua vorm en kleur sterk van elkaar: van rond en groot naar klein en puntig, en van groen naar rood en zelfs paars.
De bekendste basilicumsoorten zijn de ‘Napolitano’ en ‘Genoveso’. De laatste soort tref je meestal in de supermarkt aan. Bekend is ook de Thaise basilicum, of wel ‘holy basil’. Basilicum kent tal van cultivars, ieder met een uitgesproken smaak zoals kaneel, citroen of zoethout.

Voedingswaarde
Basilicum staat onder meer bekend om zijn antioxidanten, antibacteriële- en antivirale werking, krampwerende- en stress verlichtende eigenschappen.
Het bevat de vitamines A, B2 en B11, C en K. En verder mineralen als natrium, kalium, calcium, fosfor, ijzer, magnesium en mangaan. De volksgeneeskunde schrijft een waslijst aan helende eigenschappen aan basilicum toe.

Plukken en bewaren
Je knipt een paar takjes af boven een bladoksel; zo kan de plant opnieuw uitlopen en vertakken. Doe deze zo snel mogelijk in een zakje of doosje. In de koelkast kun je het kruid, gewikkeld in vochtig keukenpapier, een paar dagen bewaren. Zowel de bladeren, de jonge takjes en zelfs de bloemen zijn eetbaar. De gescheurde blaadjes voeg je op het laatst aan een gerecht toe, dus niet meekoken of bakken. De etherische olie in basilicum vervluchtigt snel; daarom is drogen niet aan te raden.

Gebruik
Het gebruik van basilicum is eindeloos: als thee (goed voor je luchtwegen), in een pesto, in een tomatensalade, over de pizza of pasta.