Je zou kunnen denken dat de meisjesnaam Marjolein afkomstig is van een plant, net als Iris of Roos. Niets is minder waar. De naam Marjolein komt uit de bijbel en is afgeleid van Maria en Miriam. Van verwantschap met het gelijknamige kruid is dus geen sprake.
Van het kruid marjolein bestaan grofweg twee soorten. Je hebt wilde marjolein (origanum vulgare) die in tuincentra vaak verkocht wordt als oregano. De naam van deze plant is afgeleid van het Griekse woord voor berg: ‘oros’, waarbij ‘ganos’ staat voor vreugde. Dan is er de echte marjolein of majoraan, een verwante kruidachtige die milder en zoeter van smaak is. In deze tekst maken we geen onderscheid tussen beide soorten.
Plantkenmerken
Marjolein hoort tot de muntfamilie en de lipbloemigen, net als tijm, munt, salie en rozemarijn. Het kruid gaat ’s winters met diepe wortels ondergronds, waarmee de plant zich ongemerkt flink kan vermeerderen. In het voorjaar verschijnen de bladeren en midzomer de paars-roze bloemen die geliefd zijn bij tal van insecten en vlinders.
Marjolein groeit bij voorkeur in de volle zon, op een kalkachtige, matig voedselrijke bodem.
Plukken en bewaren
Een paar takjes volstaan voor een heerlijk gerecht of een kop kruidenthee. Thuis ris je de blaadjes en eventuele bloemetjes van de takjes. Als de takjes niet verhout zijn – dus nog groen – kun jij die, samen met de blaadjes, in stukjes hakken.
Voor later gebruik droog je de takjes buiten direct zonlicht.
Voedingswaarde en medicinale eigenschappen
Marjolein bevat vitamine A en B1, calcium en fosfor.
De etherische olie staat bekend om zijn antiseptische eigenschappen (bacterie-, schimmel- en virus dodend). De olie mag alleen uitwendig worden gebruikt.
Wie last heeft van verkoudheid, griep of spijsverteringsklachten, kan baat hebben bij thee van marjolein.
Gebruik
In bijna ieder keukenkastje staat wel een kruidenpotje met gedroogde oregano. Over een vers gebakken pizza of in een tomatensaus is het niet te versmaden.
In een Provençaalse kruidenmix is het één van de vier hoofdingrediënten (rozemarijn, tijm, bonenkruid en salie). Marjolein uit onze tuin is een veelzijdig kruid dat je vers of gedroogd in vooral mediterrane en Mexicaanse gerechten kunt gebruiken. Jonge blaadjes zijn heerlijk in een salade. De oudere blaadjes stoof je mee met een gerecht naar keuze.
Op Smulweb staan maar liefst tienduizend recepten met oregano in de hoofdrol. Is marjolein je zoekterm, dan zijn het er een krappe vijftienhonderd.